بررسی لاین‏ های برنج متحمل به تنش گرمای ایری با استفاده از روش‏ های آماری چندمتغیره

Authors

  • زهرا خدا رحم پور استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شوشتر، ایران
  • مریم رضازاده دانشجو کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واخد علوم و تخقیقات خوزستان
Abstract:

سابقه و هدف: مطالعه عملکرد دانه و اجزای عملکرد و همچنین صفات مرفولوژیکی می‌توانند به شناخت راهکارهایی برای انتخاب ارقام متحمل و افزایش عملکرد در شرایط متنوع محیطی از جمله شرایط تنش گرمایی کمک کنند. به همین منظور، این آزمایش به منظور بررسی عملکرد دانه و اجزای عملکرد، 42 لاین ارسالی متحمل به گرما از موسسه تحقیقات بین‏المللی برنج (ایری) انجام شد.مواد و روشها: آزمایش در سال زراعی 93-1392 در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار به همراه یک رقم شاهد (هویزه) در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان اجرا گردید. در این تحقیق هشت صفت شامل: درجه رسیدگی، دوره رشد، تعداد پنجه در متر‏مربع، تعداد دانه در خوشه، تعداد دانه پوک در خوشه، وزن هزار دانه، درصد باروری و عملکرد دانه بر اساس سیستم استاندارد ارزیابی مؤسسه تحقیقات بین‏المللی برنج اندازه‏گیری شد. صفت درجه رسیدگی از حاصل‏ضرب دو صفت درصد باروری و وزن هزار دانه در هر واحد آزمایشی ارزیابی شدند.یافته‌ها: تجزیه واریانس ساده صفات نشان داد اثر رقم برای کلیه صفات به جز تعداد پنجه در متر مربع معنی‏دار بود که حاکی از وجود تنوع بین لاین‏ها و رقم مورد مطالعه بود. تعداد پنجه در متر مربع و تعداد دانه در خوشه در برابر عملکرد دانه وارد معادله رگرسیونی شدند که این صفات دارای همبستگی مثبت و معنی‏داری با عملکرد دانه بودند. تجزیه علیت نشان داد که صفت تعداد دانه در خوشه با ضریب همبستگی 337/0 بصورت مستقیم بیشتر از صفت تعداد پنجه در واحد که ضریب همبستگی 186/0 را به خود اختصاص داد، بر عملکرد مؤثر است. در تجزیه به مؤلفه‏های اصلی دو مؤلفه‏ی اول 74 درصد از کل تنوع داده‏ها را توجیه نمودند. با توجه به حضور صفات مطلوب درصد باروری، عملکرد دانه و درجه رسیدگی در مؤلفه‏ی اول و داشتن ضرایب عاملی مثبت برای این صفات باید در جهت افزایش مؤلفه اول تلاش کرد، همچنین با حضور صفت مطلوب وزن هزار دانه با ضریب عاملی منفی در مؤلفه دوم، جهت افزایش این صفت باید در راستای کاهش مؤلفه‏ی دوم تلاش کرد. تجزیه خوشه‏ای، رقم و لاین‏های مورد بررسی را در سه گروه قرار داد، کلاستر اول شامل لاین‏های 1، 34، 54، 35، 39، 21، 33، 40، 25، 28، 9، 10، 15، 29، 32، 31، 30، 36 و 44 و کلاستر دوم لاین‏های 3، 24، 4، 19، 5، 7، 6، 55، 14، 23، 16، 17، 18، و 20 و در کلاستر سوم لاین‏های 8، 50، 52، 43، 41، 45، 11، 13، 12 و 26 قرار گرفتند. در کلاستر اول لاین‏های مطلوبی مانند 40، 35، 34 و 25 و در کلاستر سوم لاین‏های نامطلوبی مانند 12، 11، 13، 26، 41 و 45 قرار گرفتند.نتیجه‌گیری: اثر رقم برای کلیه صفات به جز تعداد پنجه در متر مربع معنی‏دار بود که حاکی از وجود تنوع بین لاین‏ها و رقم مورد مطالعه بود. بر اساس نمودار بای‏پلات، خوشه اول به عنوان بهترین خوشه و خوشه سوم به عنوان نامطلوب‏ترین بود. تابع تشخیص صحت گروه‏بندی را 95 درصد نشان داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی پایداری جو سردسیر (Hordeum vulgare L.) با استفاده از روش های آماری چندمتغیره

In this study, twenty barley lines and cultivars were studied using randomized complete block design with three replications in eight cold regions of Iran, including Arak, Ardebil, Hamedan, Jolge rokh, Karaj, Mashhad, Tabriz and Miandoab for two cropping seasons during 2010-2012. Simple and combined analyses of variance were performed over the data collected from different regions. The genotype...

full text

شناسایی ژنوتیپ‌های برنج متحمل به تنش خشکی با تجزیه و تحلیل چندمتغیره

به منظور شناسایی ژنوتیپ­های برنج متحمل به شرایط تنش خشکی، 14 ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط غرقاب و تنش خشکی در شهرستان علی­آباد کتول در سال زراعی 91-90 مورد آزمایش قرار گرفتند. تفاوت بسیار معنی­داری بین ژنوتیپ­ها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه وجود داشت که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ­ها بود. تحلیل همبستگی بین عملکرد در شرایط غرقاب و تنش خشکی و شاخص تح...

full text

شناسایی ژنوتیپ های برنج متحمل به تنش خشکی با تجزیه و تحلیل چندمتغیره

به منظور شناسایی ژنوتیپ­های برنج متحمل به شرایط تنش خشکی، 14 ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط غرقاب و تنش خشکی در شهرستان علی­آباد کتول در سال زراعی 91-90 مورد آزمایش قرار گرفتند. تفاوت بسیار معنی­داری بین ژنوتیپ­ها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه وجود داشت که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ­ها بود. تحلیل همبستگی بین عملکرد در شرایط غرقاب و تنش خشکی و شاخص تح...

full text

بررسی منابع آب دشت شیرامین با استفاده از روش های آماری چندمتغیره

سابقه و هدف: آب زیرزمینی جز یکی از مهم‌ترین منابع آب شیرین در دسترس انسان به‌حساب می‌آید. آب زیرزمینی برای اهداف مختلف از جمله شرب، بهداشت، کشاورزی و صنعت استفاده می شود. از این رو بررسی، شناخت و حفاظت از آن به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه خشکی همانند ایران ضروری به نظر می‌رسد. منطقه شیرامین با دارا بودن آبخوانی به مساحت تقریبی 34 کیلومترمربع یکی از دشت‌های حاشیه دریاچه ارومیه است. درک عمیق از ‏فرا...

full text

انتخاب لاین های متحمل به خشکی در آفتابگردان روغنی (Helianthus annuus L.) با استفاده از شاخص‌های تحمل به تنش

In order to evaluate the genetic diversity of oily sunflower lines, screening drought tolerance indices and identification of drought tolerant lines, 100 oily sunflower lines were evaluated in a simple lattice design under both well-watered and water-limited stressed conditions in 2016. Based on the potential (Yp) and stress (Ys) yield, quantitative drought tolerance criteria such as: mean prod...

full text

تولید لاین های متحمل به سطوح بالای شوری در جو با استفاده از تنوع سوماکلونی

این تحقیق به منظور ایجاد لاین های پرمحصول و متحمل به شوری از رقم با عملکرد بالا ولی حساس به شوری (والفجر) همچنین ایجاد لاین های با تحمل گسترده و بالا به شوری از ارقام با تحمل نسبی به شوری (افضل ‘ آشار و آریگاشار) با استفاده از تنوع سوماکلونی انجام گردید. در این بررسی غلظتهای مختلفی از نمک کلرورسدیم (3‘ 4‘ 5‘ 6‘ 8 و 10 گرم در لیتر) و ترکیبی از املاح کلرورسدیم و کلرید کلسیم ( به ترتیب 5/6 و 5/3 گ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 2

pages  35- 55

publication date 2016-07-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023